Z dziejów i tradycji „małej ojczyny”

Każda „mała ojczyzna” posiada własne, niepowtarzalne dzieje, na kartach których przewijają się barwne i nietuzinkowe postacie. Niektórych z nich – zwłaszcza tych, których działalności odcisnęła się na ogólnie znanej historii – nie trzeba przypominać, ale warto też wspomnieć o tych mniej znanych, dlatego też rozpoczynamy cykl przypominający te ważne dla naszego regionu postacie.

Anna Aurelia Bartosik

Anna Aurelia Bartosik była uzdolnioną córką Apolonii i Józefa Świechów. Urodziła się 18 lipca 1916 r. w Srocku. Była zarówno hafciarką, wycinankarką, tkaczką oraz wykonywała ozdoby papierowe. Od 10 kwietnia 1976 r. należała do Stowarzyszenia Twórców Ludowych, posiadała także weryfikację Ministerstwa Kultury i Sztuki. W latach 1989-1993 pełniła funkcję Sekretarza w Zarządzie Oddziału Piotrkowskiego Stowarzyszenia Twórców Ludowych. Była również członkinią Klubu Twórców Kultury Wsi.

W pamięci mieszkańców Rękoraja zaznaczyła swoje miejsce zwłaszcza jako „ludowa poetka”. Pierwsze wierszyki zaczęła pisać już w pierwszych latach szkolnych, a z wiekiem jej twórczość rozwijała się. Poetka układała powitalne, rymowane mowy na prośbę organizatorów rozmaitych lokalnych uroczystości. Pisała także opowiadania dotyczące swojego regionu m.in. Grodzisko, Hrabianka, Kapliczka. Sfera duchowa była niezwykle istotna w jej życiu, toteż w zbiorze jej twórczości odnaleźć można wiele wierszy i pieśni poświęconych tematyce religijnej, peregrynacji obrazu oraz postaciom duchownych. Owoce jej literackiej pracy nie były drukowane ani publikowane. Na szczęście członkowie rodziny zebrali pozostały po niej dorobek i choć w małym stopniu uratowali folklorystyczną spuściznę.

Anna Aurelia Bartosik zajmowała się również rękodziełem. Sztuki tkackiej nauczyła się od swojej mamy. Tkała przede wszystkim płótna lniane, a także wełniane pasiaki i zapaski w barwach regionalnych tj. w kolorach bordowym, chabrowym, ciemnozielonym oraz czerwono-fioletowym. Wykonywała również pająki, charakterystyczne dla obszaru piotrkowskiego. Od roku 1964 brała udział w licznych konkursach. Wykonywała przedmioty obrzędowe, pisanki, gaiki oraz wieńce dożynkowe, lecz głównie za charakterystyczne tkaniny zdobywała wysokie nagrody. Uzyskała także pierwszą nagrodę ogólnopolską za swój scenariusz wesela. Jej prace – co warto podkreślić – zgromadzone są w muzeach: w Tomaszowie Mazowieckim i Muzeum Etnograficznym w Warszawie.

W życiu prywatnym stanowiła opokę dla swojej rodziny, a dla lokalnej społeczności była autorytetem. Doskonale potrafiła doradzić oraz rozwiązać konflikty mieszkańców wsi, którzy często zwracali się do niej z rozmaitymi troskami i problemami. Przez swoje działania Anna Aurelia Bartosik, jak sama pisała, chciała odzwierciedlić epokę, w której żyła; wyłonić z niej obraz wsi i okolicy – ludzi mieszkających zarówno w czasach jej współczesnych, jak i wcześniej. Chciała pokazać ich życie, problemy, zalety i wady. Robiła to, jak potrafiła najlepiej. Z dokładną starannością, na tyle, na ile umiała, próbowała oddać w swych pracach daty, miejsca, osoby, opisy geograficzne i wydarzenia historyczne.

Zmarła 23 listopada 1995 r. w swoim domu rodzinnym w Rękoraju.

(AB)

Informacje zaczerpnięte z:

Bogurat W., Pająk M., „Mistrzowie tradycji. Twórcy ludowi Oddziału Piotrkowskiego Stowarzyszenia Twórców Ludowych w Tomaszowie Mazowieckim w 40-lecie działalności”, Tomaszów Mazowiecki 2016

Bogurat W., Jastrzębski J., „Katalog twórców ludowych województwa piotrkowskiego”, Tomaszów Mazowiecki 1989

Wspomnienia rodzinne o Annie Aurelii Bartosik